عدالت بعنوان ستون خلقت آنچنان ارزشمند میباشد که ضروریست تمام سعی خود را در برقراری آن صرف کنیم ، چراکه کم توجهی بآن موجب بازخواست الهی و نقطه تاریکی در کارنامه همه ما خواهد شد. در کتب عا با تشریح کیفی و کمی عدالت ابدی برای انسان از منظر علمی و قرآن ، به آثار آن توجه ویژه شده و بدقت مشخص میکند چرا لازمست قوانین جاری در جامعه اسلامی نیز متکی باین مفهوم عمیق باشد.
قریب باتفاق قوانین قضائی فعلی کشور منبعث از فرهنگ اسلامی قرآنی بوده و این فرهنگ ، بر اثر سعی و ممارست عالمین اسلامی (بخصوص فقه شیعه) در طول تاریخ تا دوران معاصر باین درجه از غنا و جامعیت رسیده است. از طرف دیگر متناسب با تحولات علم و فناوری ، ظهور و بکارگیری ابزار و اختراعات نوین در همه امور جامعه ، پدید آمدن جهان بینی های نوین ، بتدریج تغییراتی در رفتارهای فردی و اجتماعی انسانها ایجاد شده که انطباق به روز این قوانین پایه ای توسط کارشناسان خبره مرتبط ، بصور تفسیری ، نظریه ، یکسانی رویه ها ، جداول محاسباتی ، … ضرورت یافته و تا حدودی هم انجام شده است. گرچه سعی بسیاری در رعایت عدالت تام در رسیدگی و صدور احکام میشود اما وجود (هر چند کم) احکام متضاد ، اعتراضها ، نقض آراء در تجدیدنظرها ، اعاده رسیدگی ، … ، و همچنین نتایج پیش بینی نشده دامنه آثار صدور و اجرای احکام ، عدم بازدارندگی اجتماعی ، عدم پندآموزی بارز ، نوسان کیفیت چند بعدی احکام بعلت ابهام قاضی در برداشت مواد قانون ، بخشش یا تخفیفات زیانبار ، اطاله ، … نشان از وجود اشکالاتی است که در این خلاصه بآن اشاره شده و پیشنهادات بدیع سازنده نیز باختصار ارائه میشود:
- اهم اشکالات :
- نفع و زیان : شاید مهمترین اشکال در امر قضا ، وجود انگیزه حصول نفع یا وارد آمدن زیانی باشد که بنا به دلایل مختلف بدنبال آن میباشند. این انگیزه ها از سطوح خرد تا کلان تابحال وجود داشته و احتمالا باز هم خواهد داشت. از منظری، جلوگیری از این انگیزه ها بسیار دشوار بوده و با روشهای فعلی تنها میتوان آنها را تقلیل محدود داد. در مورد تقلیل کامل ، پیشنهاداتی داریم ….
دیدگاهتان را بنویسید